De Vitrine

De plek waar wetenschap en erfgoed elkaar ontmoeten

Lisette Gosens

Virtueel museum: De hemelse hel

Afbeelding met tekst, binnen, oud, schilderij Automatisch gegenereerde beschrijving

Het boek De vol-geestige wercken van Salomon Rusting verscheen voor het eerst in 1685 bij de Amsterdamse drukker Jan ten Hoorn, en bevatte een scala aan teksten; bekende en minder bekende. De tekst ‘Hemelsche kermis’, waarmee het boek opent, is op het titelblad weergegeven.

Een drukke groep mensen wijst richting een tafereel dat zich boven hen in de wolken afspeelt. Tegelijkertijd trekt een karavaan van de mensheid naar het hemelse. In de wolken zit een aantal personen te dineren aan tafel. Zijn het uitverkorenen die de hemel hebben bereikt of gewoon de klassieke goden die niet weten dat hun tijdperk voorbij is?

Maar wat meer in het oog springt zijn de duiveltjes die dartelen op de lichtheid van de wolken. Let u vooral ook op de figuur rechtsonder. Als enige maakt hij contact met het publiek door met doordringende blik in de richting van de lezer te kijken, terwijl hij dreigend wijst naar het hemelse tafereel. Is deze hemelse hel ook voor u weggelegd?

Salomon van Rusting was arts. Aan de onderkant van het titelblad zien we een kwakzalver aan het werk, die zijn met zegels behangen getuigschrift aan het volk toont. De clown naast hem maakt duidelijk dat we zijn mededelingen met een flinke korrel zout moeten nemen.