De Vitrine

De plek waar wetenschap en erfgoed elkaar ontmoeten

Elif Ergun

Een oorlogszuchtige Turkse keizer: Soleiman de Grote

Portret van Soleiman de Grote uit het boek The Turkish history, from the original of that nation, to the growth of the Ottoman empire with the lives and conquests of their princes and emperors, 1687.

Het tijdperk van sultan Soleiman de Grote (1494-1566) vormde niet alleen het hoogtepunt van de Ottomaanse economische expansie, maar was ook een periode waarin hoge politieke eisen werden gesteld aan het keizerlijke bestuur. Kunst, cultuur en architectonische ontwikkelingen hadden ten tijde van Soleiman hun hoogste punt bereikt. Zijn grote prestaties en lange regeerperiode trok destijds aandacht van kunstenaars, schrijvers en historici met verschillende achtergronden.

De Engelse historicus en vertaler Richard Knolles (1545-1610) was verslaggever in het Ottomaanse rijk. Hij schreef hier voor het eerst over in de Engelse taal. Deze werken werden verzameld onder de naam The Turkish history, from the original of that nation, to the growth of the Ottoman empire with the lives and conquests of their princes and emperors, en werd in London (1687) gepubliceerd. Het boek legt de geschiedenis en groei van het Ottomaanse rijk uit, waarbij elke sultan in een apart hoofdstuk wordt besproken. Het tiende hoofdstuk bevat de gravure van Soleiman de Grote. Maar wie is deze man en wat heeft hij allemaal kunnen bereiken tijdens zijn heerschappij?

Soleiman was de zoon van sultan Selim I en werd in het huidige Trabzon geboren. Hij groeide op in het Topkapi-paleis te Istanbul, de hoofdstad van het Ottomaanse rijk, en kreeg les van de beste islamitische geleerden. Zij leerden hem van alles over geschiedenis, militaire strategie, literatuur en wetenschap. Als tiener werd Soleiman tot gouverneur van Kaffa benoemd en leerde hij hoe de politiek en het rechtssysteem in elkaar zaten. Daarnaast bestudeerde hij ook diverse culturen en plaatsen, zowel binnen als buiten zijn eigen rijk. Deze uiteenlopende kennis zou Soleiman helpen zich voor te bereiden op zijn carrière als sultan van het Ottomaanse rijk. Zijn vader stief in 1520 en de 26-jarige Soleiman volgde hem op.

Bij het bestijgen van de troon begon Soleiman onmiddellijk militaire campagnes uit te voeren om zijn rijk uit te breiden. Zijn droom was om te heersen over een gebied dat zich van Europa tot India uitstrekt. Daarom verhuisde Soleiman naar Midden-Europa en veroverde grote delen van Roemenië en Hongarije. Naast landoorlogen bouwde de sultan een machtige marine op, waarmee hij totale controle over de Middellandse Zee kreeg. In het Midden-Oosten versloeg hij de Safawieden (Perzen) en hij veroverde veel landen in Noord-Afrika. Deze veroveringen brachten een groot deel van de islamitische wereld bij elkaar. Toen het leger van Soleiman in 1529 ruim twee weken de stad Wenen belegerde, zorgde dat voor angst bij vele Europese leiders. De mars naar Wenen had het Ottomaanse leger echter zeer uitgeput. Een deel van de soldaten werd ziek en vanwege het slechte weer moesten zij hun belegeringsuitrusting onderweg achterlaten. Door de vroege sneeuwval keerde Soleiman terug en dit werd zijn eerste nederlaag tegen de Europeanen.
Sultan Soleiman was een briljant leider en zijn militaire prestaties waren ongekend. Hij hervormde de wetten in het Ottomaanse rijk en legde een corpus van wetten aan, waardoor hij de bijnaam Kanuni (wetgever) kreeg. Ook veranderde hij het belastingstelsel, bevorderde hij de kunst en bouwde hij scholen. De regeerperiode van sultan Soleiman zien de Turken dan ook als een gouden eeuw in het Ottomaanse rijk. Tijdens een campagne in Hongarije werd hij ernstig ziek en op 7 september 1566 stierf de grootste krijger en wetgever van de Ottomanen.

[Elif Ergün]

Literatuurlijst

Atil, Esin. The Age of Sultan Suleyman the Magnificent. New York: Harry N. Abrams Inc, 1987.
https://www.nga.gov/content/dam/ngaweb/research/publications/pdfs/age-of-sultan.pdf

Knolles, Richard. The Turkish history, from the original of that nation, to the growth of the Ottoman empire with the lives and conquests of their princes and emperours. London: Printed for Robert Clavell, at the Peacock at the West-End of St. Pauls, 1687.
https://www.proquest.com/docview/2248501557/fulltextPDF/61B4CDFECF64AABPQ/1?accountid=14615